30 Ιουν 2009

Το φάρμακο της διαφθοράς


...Ακουγα την πρόεδρο της Φινλανδίας Τάρια Χαλόνεν, κατά την εκεί επίσημη επίσκεψη του Κάρ. Παπούλια πριν από δύο εβδομάδες, να εκφράζει το μεγάλο σεβασμό της για την Ελλάδα, «τη χώρα του Πολιτισμού και της Δημοκρατίας». Και ντρεπόμουν. Ποια από τις δύο χώρες εταίρους της Ε.Ε., αξίζει, επί τέλους, το σεβασμό της άλλης;


«Η προτροπή μου είναι να ακολουθήσουμε τη συνταγή και το φάρμακο της Φινλανδίας. Δηλαδή, διαφάνεια και έλεγχος. Η πολιτική τάξη να είναι εξαιρετικά διαφανής γι' αυτό που κάνει και ιδιαίτερα γι' αυτό που ζει. Ο καθένας να απλώνει τα πόδια του όσο το πάπλωμα του επιτρέπει».

Τόσο απλό είναι, λοιπόν, το φάρμακο για το καρκίνωμα της διαφθοράς.

Αν το περίφημο «σίσου» είναι η πεμπτουσία της βιοθεωρίας του Φινλανδού (δύσκολα μεταφράζεται, αφού σημαίνει επιμονή και πείσμα, κουράγιο, καρτερικότητα και δύναμη - όλα μαζί) η απλότητα είναι που κυριαρχεί στη ζωή του: Στο πώς εκφράζεται, πώς ντύνεται, πώς χτίζει, πώς δημιουργεί καλλιτεχνικά, πώς συμπεριφέρεται κοινωνικά. Ισως γιατί διατηρεί ακόμη στέρεους δεσμούς με τη φύση.

Απλούστατη η συνταγή, με τα τρία γιατρικά:

Αφού το επιτρέπει πια η τεχνολογία, τέρμα μια για πάντα ο γραφειοκράτης σφραγιδοφύλακας (στην εφορία, στην πολεοδομία, στα δικαστήρια, στην αστυνομία, στα νοσοκομεία, στα υπουργεία κ.α.), που δυναστεύει τον πολίτη και «λαδώνεται» για να τον εξυπηρετήσει - ενίοτε να βεβαιώσει... το γνήσιον της υπογραφής!

Δευτέρον, διαφάνεια πλήρης και για όλους, ώστε να ξέρουν οι πάντες για τους πάντες αν ζουν σύμφωνα με τα εισοδήματά τους ή κλέβουν. Και πιο αυστηρός ο έλεγχος βεβαίως για τους κρατικούς λειτουργούς, που διαχειρίζονται το δημόσιο χρήμα. Ωστε -λέει με έμφαση η πρόεδρος της Φινλανδίας- «κανείς να μην μπορεί και να μην τολμά να κάνει κάτι που δεν είναι σωστό». Διότι δεν υπάρχουν ποινικές ασυλίες, κυβερνητικά κουκουλώματα, παραγραφές, συγκαλύψεις, ομερτά συνενόχων και κοινωνική ανοχή. Πέλεκυς ο νόμος και ισόβια καταδίκη η κοινωνική απαξία...

Εμεινε για το τέλος η καλή διακυβέρνηση -δηλαδή το αυτονόητο. Στη Φινλανδία το «σίσου» φαίνεται να θεραπεύει ακόμη και τα τρωτά του κοινοβουλευτισμού. Ούτε πελατειακό σύστημα, ούτε κομματοκρατία, ούτε μονοκομματικό κράτος, ούτε εναλλασσόμενος στην εξουσία δικομματισμός. Πολιτική σταθερότητα και ευνομία με ολιγομελείς κυβερνήσεις επιλέκτων, με διακομματική συνεργασία (κεντροδεξιά η τωρινή).

Ξέρουν καλά και το εφαρμόζουν ότι μόνο με θεσμική αξιοπιστία, με κράτος δικαίου, με κράτος προνοίας και με πολίτες πεπαιδευμένους σε εξαίρετο εκπαιδευτικό σύστημα, λειτουργεί εύρυθμα η δημοκρατία. Τόσο απλά. Αρα και τόσο δύσκολα, ώστε να είναι αναγκαίο το «σίσου»...

Δεν υπάρχουν σχόλια: