Το φάρμακο της διαφθοράς

...Ακουγα την πρόεδρο της Φινλανδίας Τάρια Χαλόνεν, κατά την εκεί επίσημη επίσκεψη του Κάρ. Παπούλια πριν από δύο εβδομάδες, να εκφράζει το μεγάλο σεβασμό της για την Ελλάδα, «τη χώρα του Πολιτισμού και της Δημοκρατίας». Και ντρεπόμουν. Ποια από τις δύο χώρες εταίρους της Ε.Ε., αξίζει, επί τέλους, το σεβασμό της άλλης;


«Η προτροπή μου είναι να ακολουθήσουμε τη συνταγή και το φάρμακο της Φινλανδίας. Δηλαδή, διαφάνεια και έλεγχος. Η πολιτική τάξη να είναι εξαιρετικά διαφανής γι' αυτό που κάνει και ιδιαίτερα γι' αυτό που ζει. Ο καθένας να απλώνει τα πόδια του όσο το πάπλωμα του επιτρέπει».

Τόσο απλό είναι, λοιπόν, το φάρμακο για το καρκίνωμα της διαφθοράς.

Αν το περίφημο «σίσου» είναι η πεμπτουσία της βιοθεωρίας του Φινλανδού (δύσκολα μεταφράζεται, αφού σημαίνει επιμονή και πείσμα, κουράγιο, καρτερικότητα και δύναμη - όλα μαζί) η απλότητα είναι που κυριαρχεί στη ζωή του: Στο πώς εκφράζεται, πώς ντύνεται, πώς χτίζει, πώς δημιουργεί καλλιτεχνικά, πώς συμπεριφέρεται κοινωνικά. Ισως γιατί διατηρεί ακόμη στέρεους δεσμούς με τη φύση.

Απλούστατη η συνταγή, με τα τρία γιατρικά:

Αφού το επιτρέπει πια η τεχνολογία, τέρμα μια για πάντα ο γραφειοκράτης σφραγιδοφύλακας (στην εφορία, στην πολεοδομία, στα δικαστήρια, στην αστυνομία, στα νοσοκομεία, στα υπουργεία κ.α.), που δυναστεύει τον πολίτη και «λαδώνεται» για να τον εξυπηρετήσει - ενίοτε να βεβαιώσει... το γνήσιον της υπογραφής!

Δευτέρον, διαφάνεια πλήρης και για όλους, ώστε να ξέρουν οι πάντες για τους πάντες αν ζουν σύμφωνα με τα εισοδήματά τους ή κλέβουν. Και πιο αυστηρός ο έλεγχος βεβαίως για τους κρατικούς λειτουργούς, που διαχειρίζονται το δημόσιο χρήμα. Ωστε -λέει με έμφαση η πρόεδρος της Φινλανδίας- «κανείς να μην μπορεί και να μην τολμά να κάνει κάτι που δεν είναι σωστό». Διότι δεν υπάρχουν ποινικές ασυλίες, κυβερνητικά κουκουλώματα, παραγραφές, συγκαλύψεις, ομερτά συνενόχων και κοινωνική ανοχή. Πέλεκυς ο νόμος και ισόβια καταδίκη η κοινωνική απαξία...

Εμεινε για το τέλος η καλή διακυβέρνηση -δηλαδή το αυτονόητο. Στη Φινλανδία το «σίσου» φαίνεται να θεραπεύει ακόμη και τα τρωτά του κοινοβουλευτισμού. Ούτε πελατειακό σύστημα, ούτε κομματοκρατία, ούτε μονοκομματικό κράτος, ούτε εναλλασσόμενος στην εξουσία δικομματισμός. Πολιτική σταθερότητα και ευνομία με ολιγομελείς κυβερνήσεις επιλέκτων, με διακομματική συνεργασία (κεντροδεξιά η τωρινή).

Ξέρουν καλά και το εφαρμόζουν ότι μόνο με θεσμική αξιοπιστία, με κράτος δικαίου, με κράτος προνοίας και με πολίτες πεπαιδευμένους σε εξαίρετο εκπαιδευτικό σύστημα, λειτουργεί εύρυθμα η δημοκρατία. Τόσο απλά. Αρα και τόσο δύσκολα, ώστε να είναι αναγκαίο το «σίσου»...

Για το μουσείο της Ακρόπολης

Πολλές φορές αναζητούμε στα χαρακτηριστικά ενός λαού, τα στοιχεία εκείνα που τον ξεχωρίζουν και τον διατηρούν στη μνήμη μας, με θετικό πρόσημο, σε πείσμα της αποδόμησης όλων εκείνων των αξιών που διαρκώς πολιορκούνται από αμφισβήτηση και απαξία.

Είναι όντως λίγες οι αξίες που αντιστέκονται ακόμη στον άνισο αυτό αγώνα και τούτο σε πλήρη αντίθεση στην ένταση και στην επίταση της ταχύτητας των εξελίξεων που είμαστε αναγκασμένοι να υποστούμε.

Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, λίγες είναι οι περιπτώσεις που στο πρόσωπό μας φωτίζει χαμόγελο εθνικής έπαρσης μέσω της έξαρσης των συνεπειών του πολιτισμού. Φυσικά και δεν αναφέρομαι σε όσα με κόπο και χρήμα έχουμε επιτύχει, τα οποία αδιαμφισβήτητα μας εκφράζουν και αφορούν την επιλογή μας στον σύγχρονο κόσμο. Ομιλώ για την τόσο ευγενική παρέμβαση στην καθημερινότητά μας, των εγκαινίων του μουσείου της Ακρόπολης. Γεγονός που μας εξέπληξε με το κάλλος της παρουσίας του αλλά και με τις προσδοκίες που σημειολογικά αγγίζει.

Ας μου επιτραπεί σε αυτό το σημείο να χαρακτηρίσω τα εγκαίνια ημιτελή σε ότι αφορά την ολοκλήρωση ενός κύκλου επιδιώξεων όλου του Ελληνικού λαού που επιθυμεί και απαιτεί την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα στο φυσικό τους χώρο, άμεσα!

Ολοι θα συμφωνήσετε πως υπάρχουν γεγονότα που από μόνα τους προκαλούν εκκωφαντικό θόρυβο με την απουσία τους. Και στην προκειμένη περίπτωση επισημαίνουν το άκομψο και το προκλητικό. Υπάρχουν ορισμένα εκθέματα της αρχαίας μας κληρονομιάς που μας προκαλούν τη θλίψη για την υπεροψία και την αναλγησία εκείνων που μεσολαβούν να συντηρούν την αδικία! Της αποκοπής τους και του ακρωτηριασμού ενός μύθου, ενός μικρού έθνους που στην επικράτειά του εκτίθεται ένα μεγάλο ποσοστό της κουλτούρας του πλανήτη. Τα εβδομήντα μέτρα πριονισμένων μαρμάρων από τον Έλγιν, δεν δημιουργούν μόνο ένα τεράστιο έλλειμμα αρμονίας, αλλά ακρωτηριάζουν ανεπανόρθωτα τα συναισθήματά μας.

Είναι αφοπλιστική η τοποθέτηση της Μελίνας η οποία μεταξύ άλλων όταν ζήτησε από τους Βρετανούς την επιστροφή των μαρμάρων δήλωσε ότι ….τα μάρμαρα του Παρθενώνα αποτελούν για την Ελλάδα την Ευγένειά μας! Και όταν οι Βρετανοί απάντησαν ότι στο Λονδίνο τα βλέπει περισσότερος κόσμος, ο Ζυλ Ντασσέν απάντησε ….τότε να τα μεταφέρουμε στο Πεκίνο!

Προφανώς αυτό που γίνεται κατανοητό στην αναζήτηση του καλύτερου επιχειρήματος, είναι ότι τίποτε δεν μπορεί να συγκριθεί με την αρμονία της δημιουργίας, της έμπνευσης και του τόπου ο οποίος συμμάχησε στην γέννηση του μεγαλειώδους. Δημιουργεί αντιθέτως τεράστια εντύπωση ότι ένας λαός αισθάνεται υπερήφανος για τα κατορθώματα κάποιου άλλου, και δίνει έναν αγώνα κατοχής στοιχειοθετώντας ίσως κάποια στιγμή ένα νομικό δικαίωμα, αλλά ποτέ συγγενικούς δεσμούς.